Inleiding
Vaak is de belangrijkste reden voor een jaarlijks dierenartsbezoek een vaccinatie, deze trend is echter aan het afnemen.
Dierenartsen zijn daarom bezorgd dat een verlaging van de vaccinatiefrequentie ertoe zal leiden dat cliënten afzien van de jaarlijkse bezoeken en dat de kwaliteit van de zorg bijgevolg zal afnemen. Bij een jaarlijkse controle kan men namelijk sneller ingrijpen wanneer er iets mis gaat bij het dier. Het is dus essentieel dat dierenartsen het belang van een geïndividualiseerd gezondheidszorgprogramma inzien en benadrukken bij hun cliënteel.
Vaccinaties moeten worden beschouwd als slechts één onderdeel van een uitgebreid preventief gezondheidszorgplan op basis van de leeftijd, het ras, de gezondheidsstatus, de leefomgezing, de levensstijl en reisgewoonten van het huisdier, of meer bepaald de hond, waarover wij het in dit artikel hebben.
Bij puppy’s zal de focus meer liggen op vaccinaties, parasietenbestreiding en het advies geven over castratie.
Bij seniorhonden worden preventieve gezondheidsprogramma’s steeds populairder en wordt ook veel aandacht geschonken aan het behouden van een goede mondegezondheid, mobiliteit en mogelijke gedragsveranderingen.
Waarom is een jaarlijkse gezondheidscheck belangrijk?
Tijdens een jaarlijks gezondheidsonderzoek worden er bij 1/7 volwassen honden en 2/5 senior honden afwijkingen gevonden die een behandeling of follow-up vereist. Deze problemen omvatten >60% orthopedische problemen, 40% obesitas, 21% tandproblemen, 22% hartruis, 55% massa’s. Er zijn echter, naast het vaststellen van problemen die een opvolging vereisen, nog andere belangrijke redenen voor een jaarlijkse gezondheidscheck:
Aandoeningen worden eerder ontdekt en dus eerder behandeld, dit zorgt voor een betere levenskwaliteit en een langere levensduur van het dier. De kosten zullen op deze manier in de toekomst dalen.
Dieren kunnen hun klachten goed verbergen en eigenaars merken de problemen dus vaak te laat op, het belang van een objectieve beoordeling door een dierenarts is dus sterk aanwezig.
Bij grondig klinisch onderzoek zonder gevonden afwijkingen, zal er een baseline zijn voor als het dier toch ooit ziek wordt, dit geldt voor bloedwaarden, maar ook voor algemene waarden zoals pols, temperatuur, ademhalingsfrequentie en bloeddruk. Ook het gewicht van het dier kan zo worden opgevolgd.
Tijdens de check kan algemeen en preventief advies worden gegeven over
Vaccins, titerbepaling, anti-parasitaire behandelingen en zoönoses: De beslissing in verband met vaccinaties en anti-parasitaire behandelingen hangt af van de levensstijl van de hond.
Sterilisatie/castratie: De beslissing over wanneer een hond gesteriliseerd of gecastreed moet worden is niet langer zwart/wit. Nieuwe studies suggereren dat de risico's en voordelen moeten worden afgewogen naargelang de leeftijd, de grootte en het ras van de hond.
Voeding: Een objectieve voedingsbeoordeling is de eerste stap in een systematische benadering van het voedingsmanagement. Voeding is de basis van de gezondheid en het welzijn van huisdieren en zou steeds een centraal onderdeel moeten zijn van het gezondheidsplan. Naast het behoud van een optimale gezondheid dankzij een optimaal passende voeding, kan het ook een deel zijn van de therapie bij zieke dieren.
Pijnsymptomen en mobiliteit: Naarmate huisdieren ouder worden, nemen veel eigenaren aan dat bepaalde aandoeningen, met name pijn door artrose en degeneratieve gewrichtsaandoeningen, een normaal onderdeel van het proces zijn, dit is echter niet het geval want goede mobiliteit zorgt voor een betere kwaliteit van leven. Inzicht in de oorzaken van gewrichtsaandoeningen en de vroege detectie ervan, helpt in het zich langer jong voelen van de huisdieren.
Gedragsproblemen zoals angst of agressie en beginnende dementie: vroege detectie en advies bij deze problematieken is van belang omdat het nog steeds een grote reden is van euthanasie in vergevorderde stadia.
Tand-en mondgezondheid: vanaf de leeftijd van 3 jaar zien we geregeld tandproblemen, wat kan leiden tot chronische pijn en infectie. Tijdens elke fase van het leven is het dus nodig om de mondgezondheid te evalueren en regelmatige verzorging aan te raden, dit zowel thuis als professionele gebitsreinigingen.
Waaruit bestaat de gezondheidscheck?
Lichamelijk onderzoek
De jaarlijkse gezondheidscheck moet zich richten op een uitstekend algemeen lichamelijk onderzoek inclusief lichaamstemperatuur, cardiale en pulmonale auscultatie met bepalen van pols en ademhalingsfrequentie, controle van de slijmvliezen en palpatie van het lichaam. Extra klinisch onderzoek bestaat uit het onderzoek van ogen, oren, gebit, vacht, huid, een rectaal toucher en bloeddrukmeting.
Complete anamnese
Een grondige anamnese moet worden afgenomen om de levensstijl en ziekterisico's te begrijpen (bijv. reizen, blootstelling aan mogelijke pathogenen, bezoek aan kennels, trimsalons, bezoek aan gemeenschappelijke ruimtes of beboste streken, potentiële blootstelling aan schadelijke stoffen). Zo lopen honden die regelmatig beboste, of met teken besmette gebieden bezoeken, mogelijks een groter risico op bepaalde infectieziekten. Parasietenbestrijding kan dan besproken worden.
Qua levensstijl vraag is het belangrijk te weten of honden een sedentaire levensstijl of actieve levensstijl met veel buiten spelen hebben. Ook moet men weten of er mogelijk contact is met andere dieren. Tijdens de anamnese wordt tevens gevraagd naar de dagindeling van de hond, zijn eetlust, drankopname, plas-en defeacatiegedrag. Mogelijke grote veranderingen in het gedrag en bewegingspatroon van de hond (angst, dementie, niet meer springen, regelmatig manken … ) worden nagevraagd. Er wordt dus een gedrags,- mobiliteits- en een nutritionele evaluatie gemaakt.
Nutritionele evaluatie
Tijdens de jaarlijkse gezondheidscheck is het van belang een nutritionele screening te doen. Bij de nutritionele screening horen 2 luiken: een basis screening en een uitgebreide screening indien nodig. De basis nutritionele screening omvat vragen omtrent levensstijl en activiteitsniveau, voedingsgeschiedenis (type, hoeveelheid voeding, snacks etc.) en het bepalen van de lichaamsscore (Body Condition Score BCS en Muscle Condition Score MCS). Het doel van deze screening is te bepalen of er nutritionele risicofactoren aanwezig zijn. Van zodra er één of meerdere nutritionele risicofactor(en) worden geïdentificeerd, wordt een uitgebreide voedingsbeoordeling aanbevolen.
In de komende artikels lichten we meer puntjes van de nutritionele screening op. Er zal aandacht zijn voor het bepalen van de lichaamsconditiescore (zowel BCS als MCS) als risicofactor in de nutritionele screening en kort zullen andere risicofactoren zoals een ongepaste huisvesting, het geven van een niet-conventioneel dieet, voedingssupplementen, of veel snacks worden besproken. Bij deze andere risicofactoren behoren ook afwijkingen aan het gebit, het skelet, de huid- of vachtkwaliteit of de diagnose van bepaalde ziekten met daarbij behorend regelmatig braken, diarree of constipatie.
Verder onderzoek
Uiteraard moet er aan het einde van het grondig klinisch onderzoek en uitgebreide anamnese, worden beslist of er verder onderzoek nodig is zoals een bloedonderzoek, urineonderzoek en/of stoelgangsonderzoek. Een jaarlijkse controle hoeft dus niet duur te zijn voor de klant. Dit laatste is een grote reden waarom eigenaars niet instemmen met een jaarlijks bezoek aan de dierenarts.
Check Up Kaartje
Bij Vetchef hebben wij een handig kaartje gemaakt dat u kan gebruiken in de praktijk om uw jaarlijkse gezondheidschecks uit te voeren, van klinisch onderzoek tot nutritionele screening. Dit kan zorgen voor een standaardisering van de jaarlijkse check-ups, voor elk teamlid in uw praktijk.
